Daar is ’n paar groot raaisels in die lewe: Hoekom is daar nooit genoeg sokkies wat bymekaarkom in die wasmasjien nie? Hoekom steek mense hulle karligte aan as hulle in ‘n sirkelry inslaan? En… wat noem jy iemand van Potchefstroom? Is dit 'n Potchefstromer met een "o", of ’n Potchefstroomer met twee "o's"?
Kom ons ontrafel hierdie taalkundige misterie met ’n tikkie humor, ’n bietjie gesonde verstand, en natuurlik, ons liefde vir Afrikaans.
Die “Potchefstromer”-Teorie
Dié weergawe klink lekker knus en gemaklik, soos ’n ou kombers. Potchefstromer rol maklik van die tong af en voel of dit amper in een asem gesê kan word. Dit maak sin, want in taalkundige terme word plekname soms verkort wanneer hulle by selfstandige naamwoorde gevoeg word. In hierdie geval word die "o" in "Potchefstroom" effens opgeslurp en laat net genoeg oor om die woorde saam te bind.
Dis soos om te sê: “Ons is al so gewoond aan die naam, ons het besluit om dit 'n bietjie af te kort. Geen tyd vir ekstra klinkers nie!” Prakties, reg?
Die “Potchefstroomer”-Teorie
Maar wag, sê die tradisionaliste: “Hoekom moet ons die arme tweede ‘o’ afskeep? Ons dorp se naam het twee o’s, en dit moet weerspieël word in die inwonernaam!” Potchefstroomer klink heel statig – amper of jy dadelik na ’n koffiedrink-geleentheid of ’n rugbywedstryd genooi sal word as iemand hoor jy kom van dié kant af.
As ons na die reëls van woordvorming kyk, is daar beslis ’n saak vir Potchefstroomer: jy gebruik die volle naam van die dorp en voeg net “-er” aan die einde. Dit maak die naam 'n bietjie langer, maar dit hou respekvol vas aan die oorspronklike naam – amper soos ’n deftige handdruk.
Wat sê die Afrikaanse spelreëls?
Volgens die Afrikaanse Woordelys en Spelreëls (AWS) is daar nie ’n harde en vinnige reël wat sê hoe plekname omskep moet word in inwonersname nie. Die gebruik in die taal en wat mense gemaklik vind, speel hier ’n groot rol. In die geval van Potchefstroom is albei vorme tegnies aanvaarbaar, maar dit hang af van wie jy vra.
So, wat is reg?
As jy in Potch (of is dit Potchie?) bly, kan jy self kies! Jy is óf ’n Potchefstromer wat daarvan hou om dinge kort en kragtig te hou, óf ’n Potchefstroomer wat trots is op die dorp se ryk geskiedenis en klinkers. Albei werk – en albei sê dat jy van een van Suid-Afrika se lekkerste dorpe kom, waar die lugruim wyd is, die koffie warm is, en die geselskap altyd vriendelik.
Die belangrikste is dat jy jou eie unieke identiteit met trots dra – al is dit met een "o" of twee!
.jpeg)
