Oom Pieter wil Pakslae Gee – Maar Wie Kry Regtig die Houe?

Dr. Pieter Groenewald, minister van korrektiewe dienste, het gister die landswye debat aan die gang gesit toe hy ’n ou spook weer uit die kas gehaal het, lyfstraf. Ja, jy het reg gelees. Oom Pieter wil hê ons moet weer praat oor pakslae. In ’n tyd waar misdaad die land se senuwees knyp en tronke bars uit hul nate, sê hy: kom ons praat ernstig oor alternatiewe. En toe bars die land se sosiale media, praatprogramme en politieke opposisie los.

Maar wag, voordat jy met ’n opinie wegstorm, hoor hom eers uit. Want dis dalk nie net oor “latjies” nie, maar oor iets veel dieper: ons tronkstelsel se absolute ineenstorting.

Die Stryd teen Oorbevolking

Volgens Groenewald huisves Suid-Afrika tans meer as 104 000 gevonniste gevangenes en 60 000 verhoorafwagtendes. Ons het net 108 000 beddens, en daar’s eenvoudig nie plek vir nog nie. Sommige mense wag al meer as 10 jaar vir ’n verhoor, nie omdat hulle skuldig bevind is nie, maar omdat hulle nie die R300 borgtog kan bekostig nie.

En terwyl ons diefstal van brood of ’n kosblik vir kinders met jare se tronkstraf beantwoord, sit mense in selle saam met verkragters, moordenaars en dwelmhandelaars. Die stelsel maak van hulle gevaarliker mense as toe hulle ingestap het.

“Barbaars” of Broodnodig?

Groenewald is besig om navorsing te laat doen oor die impak van lyfstraf as alternatief vir korttermyntronkstraf. Hy meen dis meer onmenslik om iemand jare agter tralies te hou as om hulle ’n pakslae te gee en hulle weer deel van die gemeenskap te maak.

Natuurlik roep sulke voorstelle emosie op. Die idee van lyfstraf klink vir baie soos ’n terugkeer na apartheid, wat Groenewald sterk ontken: “Dit het niks te doen met die politieke aspekte van apartheid nie,dit gaan oor menseregte. Dit gaan oor reg en geregtigheid.”

En dalk het hy ’n punt, nie oor die lyfstraf self nie, maar oor die feit dat iemand ten minste iets sê. Ons tronkstelsel is stukkend. Die regstelsel is oorlaai. En die koste om 25 000 buitelandse gevangenes aan te hou, kos die land R11 miljoen per maand.

Die Ware Oorsaak van Misdaad?

Maar kom ons wees eerlik – misdaad begin nie in die hofsaal of in die tronk nie. Dit begin in huise sonder brood, skole sonder dissipline, en strate sonder hoop. Dit begin by ’n samelewing wat toelaat dat ongelykheid, werkloosheid en vervreemding wortelskiet.

Groenewald se voorstel is dalk kontroversieel. Dalk selfs simplisties. Maar dit dwing ons om te praat, nie net oor straf nie, maar oor die redes waarom soveel mense agter tralies eindig. Dit vra dat ons ons eie rol as samelewing ondersoek. En dalk is dít waar die ware debat moet begin.

Slotgedagte

So ja, Oom Pieter wil pakslae gee. Maar die groter vraag is: **wat doen ons as samelewing om te keer dat mense ooit in daardie situasie beland? Want voordat ons ’n hou deel, moet ons dalk eers kyk wie regtig skuldig is: die een wat steel om te oorleef, of die een wat wegkyk terwyl sy buurman honger ly?

Wat dink jy? Is dit tyd vir ‘n debat oor lyfstraf, of eerder ‘n nasionale gesprek oor geregtigheid, menswaardigheid en ware hervorming?

Laat weet ons jou mening hieronder.