Potch, Kom ons Help: Subsidie-besnoeiing plaas Amelia Nasorgsentrum in finansiële nood
- Yolandi Botes
- Jul 8
- 6 min read
Amelia Nasorgsentrum in Potchefstroom, ’n sorgsentrum vir volwassenes met intellektuele gestremdhede, verkeer in ’n akute finansiële krisis ná ’n skielike 60%-besnoeiing van sy staatsubsidie. Dié sny, wat neerkom op ’n verlies van sowat R170 000 per maand (ongeveer R2 miljoen per jaar) vir die sentrum, bedreig die voortbestaan van die instelling. Amelia, wat sowat 113 permanente inwoners huisves en daagliks aan ongeveer 120 volwassenes dagsorgdienste lewer, doen nou ’n dringende beroep op die gemeenskap om te keer dat hierdie kwesbare inwoners hul tuiste en versorging verloor.
’n Tuiste vir gestremde volwassenes
Amelia Nasorgsentrum is ’n gevestigde, geregistreerde nie-winsgewende organisasie wat spesiale versorging en huisvesting bied aan volwassenes (18 jaar en ouer) met intellektuele gestremdhede.
Die sentrum dien as ’n veilige hawe waar ongeveer 113 inwoners permanent woon en onder 24-uur toesig versorg word, terwyl nog sowat 120 volwassenes elke weeksdag die dagsorgprogram bywoon vir terapeutiese aktiwiteite en toesig.
Vir baie van hierdie persone, van wie sommiges al dekades lank by Amelia is, is die sentrum die enigste tuiste wat hulle ken en die enigste plek waar hulle die nodige ondersteuning en sorg ontvang.
Staatsubsidie skielik met 60% gesny
Die Noordwes Departement van Maatskaplike Ontwikkeling het onlangs Amelia se subsidie onverhoeds met 60% verminder. Hierdie drastiese besnoeiing is sonder veel waarskuwing aan die sentrum gekommunikeer en het Amelia se begroting onmiddellik met ongeveer R170 000 per maand gekrimp. Volgens Werner Nel, ’n lid van die beheerraad, het dié nuus skokgolwe deur die instelling gestuur.
“Die voortbestaan van die sentrum is in gedrang as gevolg van die departement se subsidie wat hulle gesny het, en volgende jaar gaan daar ’n addisionele 25% gesny word. Die finansiële impak is enorm: minder subsidie beteken dat Amelia sukkel om vaste uitgawes te dek en noodsaaklike dienste aan die gang te hou. Intussen groei die vrees dat die sentrum sy deure moontlik sal moet sluit as ’n langtermynoplossing nie gevind word nie, ’n rampscenario vir Potchefstroom se gestremde gemeenskap."
Kwesbaarste inwoners het geen ander heenkome
Amelia se inwoners behoort tot die mees weerlose lede van die samelewing en baie van hulle het min of geen ander ondersteuning. “Die inwoners is van die mees kwesbaarste mense in ons samelewing. Daar is omtrent 50 sosiale inwoners sonder ouers en ons beskerming oor hulle en die personeel wat dit doen is ’n spesiale prioriteit. Met ander woorde, talle bewoners het geen familie of finansiële rugsteun wat hulle kan help dra nie en hulle is uitsluitlik aangewese op Amelia vir kos, versorging en ’n dak oor die kop.
Weens die aard van hul gestremdhede kan hierdie volwassenes nie op hul eie oorleef of werk om ’n inkomste te verdien nie. Indien Amelia sou moes inkrimp of sluit, het hierdie mense eenvoudig nêrens anders om heen te gaan nie. Die dringendheid van die situasie kan nie oorskat word nie. Die sentrum se personeel en bestuur fokus steeds daarop om top-sorg te lewer, maar erken dat hulle onder geweldige druk is.
Daar is ’n nood om voedsel vir inwoners te kan koop, personeel salarisse te kan betaal en algemene uitgawes te dek,. Hierdie basiese koste was voorheen deels gedra deur die staatsubsidie; nou moet daardie geld elders gevind word.
Gemeenskapsteun nou lewensnoodsaaklik
Gemeenskapsdonasies en fondsinsamelings het skielik ’n lewenslyn vir Amelia geword. Die sentrum is toenemend afhanklik van vrygewigheid uit die gemeenskap om kop bo water te hou. Hul maak staat op donasies en fondsinsamelingsdae.
Met die wegval van ’n groot deel van die subsidie moet elke rand nou deur skenkings en veldtogte ingesamel word om die ligte aan te hou en die inwoners se daaglikse behoeftes te voorsien. Elke uitgawe, van die kragrekening en kruideniersware tot salarisse, word nou moontlik gemaak deur die omgee en bydraes van Potchefstromers.
Ondanks die finansiële druk het Amelia se bestuur vasberade begin planne maak om die gaping te probeer vul. Bydraes in kontant sowel as natura (byvoorbeeld kos en benodigdhede) word verwelkom en plaaslike besighede het reeds begin inspring met borgskappe waar moontlik.
Alle fondse wat die sentrum deur fondsinsamelings ontvang, word 100% aangewend vir die versorging van die inwoners en instandhouding van die huis, die bestuur en personeel werk spaarsaam om te verseker dat elke skenking direk ten goede van die gestremde volwassenes aangewend word.
Biltongfees bring fondse en vermaak
Een van die grootste fondsinsamelingsgeleenthede op Amelia se kalender is om die draai. Op Vrydag 15 Augustus 2025 hou die sentrum ’n Biltongfees op hul terrein, ’n aand van kuier en lekkernye ter ondersteuning van ’n goeie doel. Die bekende Afrikaanse kunstenaars Dozi en Jakkie Louw tree daardie aand op en sal vir top-klas musiek en vermaak sorg. Gaste kan intussen na hartelus smul aan tradisionele biltong en ander plaaslike lekkernye, van wildsbiltong en droëwors tot tuisgebakte pasteie en soet lekkernye.
Die fees begin om 18:00 daardie aand op Amelia se groen grasperk in Bailliepark, Potchefstroom. Kaartjies beloop R500 per persoon (wat al die kos en vermaak insluit) of R5 000 per tafel van 10 mense. Besighede, vriendegroepe of families kan dus ’n tafel saam bespreek. Alle opbrengste van die Biltongfees vloei direk terug na Amelia Nasorgsentrum om te help met hul bedryfskoste en versorging van inwoners.
Belangstellendes word aangemoedig om vroegtydig te bespreek, plekke is beperk. (Besprekings kan gemaak word by die Amelia-kantoor by 018 290 5543, of deur die organiseerders te kontak.) Deur hierdie geleentheid by te woon, kry die gemeenskap die kans om ’n lekker kuier aand te geniet én terselfdertyd ’n verskil te maak in die lewens van mense in nood.
Gholfdag, basaar en kreatiewe inisiatiewe
Buiten die Biltongfees, reël Amelia jaarliks nog verskeie ander fondsinsamelingsgeleenthede om hul inkomste aan te vul. Een hoogtepunt op die kalender is ’n liefdadigheids-gholfdag wat tradisioneel in die Lente aangebied word. Verlede jaar is dié gholfdag op 29 September by die Potchefstroom Buiteklub gehou, met plaaslike rolspelers en besighede wat vierballe ingeskryf het, al die opbrengs is tot voordeel van Amelia aangewend. Die gholfdag bied nie net ’n geleentheid vir sport en netwerk onder ondersteuners nie, maar dien ook as ’n broodnodige inspuiting vir die sentrum se fondse.
In die herfs hou Amelia op hul terrein ’n jaarlikse basaar waar die publiek uitgenooi word om te kom ondersteun. Van pannekoek, koeksisters en kerrie-en-rys tot handwerk en wit olifant-tafels, die Amelia-basaar is ’n fees vir oud en jonk. Op 6 April vanjaar is die basaar gehou en die gemeenskap het gul opgedaag, Só ’n geleentheid bevorder nie net fondsinsameling nie, maar versterk ook bande tussen die sentrum en plaaslike inwoners deur direkté interaksie en bewusmaking.
Die sentrum dink ook kreatief oor nuwe maniere om geld in te samel. ’n Unieke vennootskap met ’n plaaslike veearts, Potch Vet Care, stel byvoorbeeld diere-eienaars in staat om Amelia te ondersteun terwyl hulle na hul troeteldiere omsien. ’n Gedeelte van elke troeteldier-inenting wat by Potch Vet Care gedoen word, word aan Amelia Nasorgsentrum geskenk. Hierdie inisiatief beteken dat elke hond of kat se inspuiting indirek bydra tot kos of klere vir ’n inwoner by Amelia. Die sentrum loof dié kreatiewe vennootskap en moedig diere-eienaars in die omgewing aan om daarvan gebruik te maak – ’n wen-wen vir mens en dier.
Potchefstromers gevra om hande te vat
Te midde van hierdie uitdagings bly Amelia Nasorgsentrum se leuse eenvoudig: “Saam kan ons ’n verskil maak.” Die Potchefstroom-gemeenskap word opgeroep om betrokke te raak en te help om Amelia se deure oop te hou vir dié wat dit die nodigste het. Daar is verskeie maniere waarop mense kan bydra: Ondersteun die fondsinsamelingsgeleenthede (soos die Biltongfees en basaar), maak ’n finansiële skenking (’n eenmalige bedrag of ’n maandelikse bydrae), skenk in natura (enige bruikbare items, kos of diens), of bied jou tyd en kundigheid aan as vrywilliger.
Die sentrum verwelkom ook sogenaamde “weldoeners”, individue of maatskappye wat bereid is om op ’n gereelde basis borg te staan of ’n spesifieke projek/inwoner te ondersteun. Enige hulp, groot of klein, sal ’n verskil maak. Mense wat betrokke wil raak of ’n bydrae wil lewer, kan die sentrum se voorsitter, John-Martin Parsons, kontak by 060 635 2028, of Amelia se Facebook-blad besoek vir meer inligting en skenkingsopsies.
Amelia Nasorgsentrum en sy inwoners vertrou op die omgee van die gemeenskap om hierdie finansiële storm te trotseer. Met Potchefstroom se hulp en betrokkenheid kan hierdie unieke instansie voortgaan om vir die volgende vyftig jaar (en langer) ’n liefdevolle tuiste te wees vir dié wat niemand anders het nie.
StroomCares
StroomCares is 'n nuwe inisiatief op The Go-To Guy Potchefstroom-platform, geskep om plaaslike fondsinsamelings en gemeenskapsprojekte te ondersteun. Van persoonlike veldtogte tot skool- en buurtprojekte, dit bied 'n betroubare ruimte waar betroubare stories gedeel en ondersteun kan word. Of jy nou wil help of self hulp nodig het, StroomCares maak dit makliker vir die Potchefstroom-gemeenskap om te gee en om te sorg.
Comments